Bệnh phó thương hàn lợn (Samonellosis)

1. Nguyên nhân.
– Do vi khuẩn Salmonella chloleraesuis và Salmonella Typhisuis gây nên. Sự lây nhiễm chủ yếu qua đường tiêu hoá, khi sử dụng thức ăn, nước uống đã nhiễm vi trùng.
– Do lây từ lợn mẹ sang lợn con. Lợn mẹ, lợn con mang trùng nhưng chưa phát bệnh. Khi gặp các điều kiện bất lợi cho cơ thể như thời tiết thay đổi, sức đề kháng cơ thể giảm, kế phát bệnh, ký sinh trùng, bệnh truyền nhiễm … Hoặc do lợn mẹ trước đây đã bị bệnh phó thương hàn đã điều trị khỏi, nhưng mầm bệnh vẫn còn trong cơ thể khi có thai truyền bệnh cho lợn con.
Hình ảnh vi khuẩn Salmonella trên kính hiển vi
2. Triệu chứng.
      Bệnh thấy nhiều ở lợn con từ 20 ngày đến 3 tháng tuổi. Lợn có triệu chứng bú ít, giảm ăn hoặc không ăn, uống nhiều nước lạnh, ăn rau, gặm tường, lông xù, nổi da gà, màu da trắng nhạt, đứng run run như bị sốt rét, sờ tai lúc đầu thấy nóng hơn bình thường về sau thấy tai lạnh do cơ thể sốt cao, kiểm tra nhiệt độ thấy sốt cao 40 – 410C về sau 2 – 3 ngày nhiệt độ giảm còn 39 – 400C. Phân lúc đầu táo, màu đen có màng nhày sau 1 – 3 ngày phân lỏng màu đen thối khắm do bị bong niêm mạc ruột và theo phân ra ngoài, lợn nôn mửa. Sau 4 – 6 ngày thấy rìa tai, góc tai tím đỏ xuất huyết. Sau đó lan sang xuất huyết ở 4 chân, ria bụng, da mũi … về sau con vật ho, khó thở, suy nhược, tim đập yếu rồi chết.
      Trường hợp mãn tính con vật ỉa chảy, xen kẽ đi táo, thường phân lỏng vàng và rất thối, đi tháo kéo theo niêm mạc (nếu có con chết mổ khám để phân biệt với bệnh dịch tả). ở heo nái thương bị xẩy thai khoảng 1 tháng trước khi đẻ hoặc heo cọn chết khi sinh, sót nhau, viêm tử cung.
3. Bệnh tích
      Mổ ra thấy niêm mạc ruột viêm loét, hoại tử, có bựa vàng phủ ngoài vết loét, có các nốt lở loét, có gờ quanh van hồi manh tràng, hạch ruột sưng, bao tim xoang bụng có nước vàng, lách sưng xuất huyết rìa ngoài, túi mật căng đầy mật.
Xuất huyết đám hạch lâm ba màng treo ruột, Phổi viêm nhiều đám gan hoá 
4. Chuẩn đoán phân biệt
– Phân biệt bệnh tụ huyết trùng. Bệnh này cũng sốt cao , sốt cao hơn khoảng khoảng (41 – 420C) niêm mạc mắt đỏ hơn, thở nhiều, sờ da thấy nóng nhưng không bị xuất huyết tụ máu như ở bệnh phó thương hàn. Mũi và miệng chảy nhiều nước. Điều trị bằng kháng sinh như Streptomycin, Kanamycin, Oxytetracyclin, Gentamycin, Enrofloxacin … bệnh sẽ giảm và khỏi sau 2 -3 ngày ( vì bệnh THT rất dễ bị kháng sinh tiêu diệt)
– Bệnh ỉa chảy phân trắng:
+ Do virus viêm dạ dày cũng nôn nhung sốt nhẹ hơn, lây nhanh hơn khó điều trị hơn. Nhưng không xuất huyết ở rìa tai, mõm chân, da bụng.
+ Do E.coli không sốt dùng kháng sinh điều trị sẽ khỏi sau 2 – 3 ngày.
+ Do cầu trùng ruột non phân màu vàng ít niêm mạc, sốt nhẹ, môi trường ẩm ướt thì lây lan nhanh.
– Bệnh cúm lợn do vi khuẩn, lợn thở nhiều, thở thóp bụng ho, sốt liên tục 40 – 410C tiêm MARTYLAN  hoặc TIAMULIN bệnh sẽ giảm hoặc khỏi sau 2-3 ngày tiêm.
– Đặc biệt cần phân biệt với bệnh dịch tả vì hai bệnh này có triệu chứng lâm sàng giống nhau nhưng bệnh dịch tả không chữa được bằng kháng sinh. Bệnh dịch tả cũng sốt cao, phân khô, da lạnh, xuất huyết ngoài da. Nhưng khi dùng kháng sinh  Enrofloxacin, Flumequin, Colistine, Flophenicol, Amoxcyclin bệnh không giảm. Bệnh phó thương hàn thường rất hay ghép với bệnh dịch tả.
5. Phòng bệnh
– Vệ sinh sạch sẽ, không nên nuôi lợn nái đã bị bệnh phó thưuơng hàn nhung đã chữa khỏi ở giai đoạn hậu bị để làm giống.
– Khi trong chuồng có con bị bệnh phải cách ly điều trị con bệnh và cả những con chưa bị bệnh phải dùng kháng sinh đặc trị và dùng sớm.
– Phun thuốc sát trùng định kỳ.
– Phòng bằng vacxin, thông thường tiêm cho lợn con lúc 21 ngày tuổi và tiêm nhắc lại sau 1 tháng. Nhưng đối với những vùng lợn hay bị bệnh phó thương hàn (vùng không an toàn bệnh phó thương hàn), hoặc đối với lợn siêu nạc thì có thể tiêm vacxin sớm hơn lúc 10 – 15 ngày tuổi. Đối với lợn nái tiêm trước khi phối giống hoặc trước khi sinh 20 – 30 ngày .
6. Điều trị
      Bệnh phó thương hàn có triệu chứng rất giống với bệnh dịch tả và thường ghép với bệnh dịch tả. Nếu như nghi là bệnh dịch tả hoặc kiểm tra xem đã ghép với bệnh dịch tả hay chưa ta phải dùng kháng sinh đặc trị để kiểm tra.
Thuốc kháng sinh đặc trị và có hiệu quả với vi khuẩn salmonella gây bệnh phó thương hàn bao gồm:
Flumequin (rất tốt), Colistine (Tốt), Amoxylin (Tốt), Flophenicol (tốt), Enrofloxacin ( tốt), Ampicyclin (tốt), Oxytetramycin( ít có tác dụng), Neomycin( kém), Kanamycin (Trung bình), Tylosine (không)
– Lưu ý Streptomycin không có tác dụng với bệnh phó thương hàn.
Dùng một trong các phác đồ sau để điều trị bệnh:
  Phác đồ 1: Dùng CEFANEW-LA kết hợp với B12-BUTA CA.MG hoặc MARPHASOL THẢO DƯỢC
  Phác đồ 2: Dùng COSIN – 30 % LA kết hợp với MARPHASOL THẢO DƯỢC
  Phác đồ 3: MARFLO 45 % kết hợp với GLUCO – K- C- NAMIN hoặc  39 –VITA-AMIN
  Phác đồ 4: Dùng KANA-CEFA kết hợp với NAMIN-MAR hoặc SORBITOL COMPLEX
–  Phác đồ 5: Dùng thuốc Marfluquyl  tiêm với liều trung bình 1,5-2ml/10kg TT/ngày, ngày tiêm 1 mũi, tiêm trong 3-5 ngày. Kết hợp với tiêm Gluco-K-C-Namin với liều 1ml/6-7kg TT
–  Phác đồ 6: Dùng thuốc Martrill 10% tiêm với liều trung bình 1 – 1,5ml/10-15kg TT/ngày. ngày tiêm 1 mũi,tiêm 3-5 ngày. Kết hợp với tiêm Gluco-K-C-Namin với liều 1ml/6-7kg TT
–  Phácđồ 7: Dùng thuốc Colimar injec tiêm với liều trung bình 1 – 1,5ml/8-10kg TT/ngày. ngày tiêm 1 mũi, tiêm trong 3-5 ngày. Kết hợp với tiêm Gluco-K-C-Namin với liều 1ml/6-7kg TT
* Chú ý:
Trong quá trình điều trị nên kết hợp vệ sinh thức ăn, máng uống, sát trùng chuồng trại các phác đồ trền kết hợp với Marphasol – thảo dược hoặc Điện giải-gluco-k-c cho uống 2g/lit nước. Không nên chủng vaccin khi đàn lợn còn đang bị bệnh.
Hình ảnh một số sản phẩm thuốc dùng trong điều trị
Related Posts
Call Now Button